صنایع لبنی از صنایعی با مصرف آب بسیار زیاد است. آب در تمام فرآیندهای این صنعت از جمله رفع آلودگی، حرارتدهی، خنکسازی، نگهداری، و شستشو مصرف میشود. پسابها معمولا 2 تا 3 برابر مقدار شیر فرآوری شده را تشکیل میدهد و متشکل از مواد آلی پیچیده شامل کربوهیدرات، پروتئین و لیپید است. روشهای تصفیه شیمیایی و سیستمهای شناورسازی برای حذف مواد آلی حل شده یعنی لاکتوز که منبع اصلی اکسیژن مورد نیاز شیمیایی و بیولوژیکی محلول در پساب صنایع لبنی است مؤثر نیستند. در نتیجه تخریب بیولوژیکی مناسبترین گزینه جهت حذف مواد آلی باقیمانده میباشد. در این تکنیک، تغییرشکل مواد آلی و مغذی پیچیده و جذب ترکیبات آلی غیرزیستتخریبپذیر، فلزات سنگین و ترکیبات معدنی از طریق میکروبهای مناسب انجام میگردد و تصفیه پساب خروجی این صنایع بهبود مییابد. پساب حاصل از صنایع لبنی غنی از کربوهیدرات و پروتئین میباشد و میتواند به عنوان ماده اولیه برای فرآیند تولید هیدروژن زیستی نیز استفاده گردد. میتوان از طریق تخمیر بیهوازی پساب صنایع لبنی با به کارگیری مایه تلقیح بیهوازی در بیوراکتور از طریق حذف فرآیند تولید متان، هیدروژن زیستی تولید کرد.
امروزه بیشتر واحدهای تصفیه پساب لبنی به صورت هوازی هستند. برای بهبود حذف بیولوژیکی، لازم است پیشتصفیه مناسب یا رقیق کردن مناسب پساب انجام گردد. سیستمهای بیهوازی برای تصفیه پساب لبنی دارای بار آلودگی زیاد مناسبتر هستند و نسبت به فرآیندهای هوازی از نظر اقتصادی مؤثرتر میباشند. پسابهای خروجی فرآوری شیر عمدتا در سیستمهای تکفازی راکتور بیهوازی دارای بستر لجن و جریان رو به بالا (UASB) و فیلتر بیهوازی تصفیه میشوند. از آنجا که روش بیهوازی عمدتا آلایندههای حاوی کربن را کاهش میدهد و اثر کمی بر حذف مواد مغذی دارد میتوان این روش را به عنوان مرحله مقدماتی در نظر گرفت و با استفاده از یک مرحله هوازی، تصفیه بیهوازی را تکمیل کرد.
منابع
Saratale, G. D, Saratale, R. G, Banu, J. R, Chang, J. S. (2019). Chapter 10- Biohydrogen production from renewable biomass resources. Biohydrogen (second Edition). pp. 247-277
Di Berardino, S. E. (2019). 15. Production of biogas/bioSNG from anaerobic pretreatment of milk-processing wastewater. Substitute Natural Gas from Waste. pp. 397-424
Slavov, A. K. (2017). General characteristics and treatment possibilities of dairy wastewater- a review. Food Technology & Biotechnology. 55(1), pp. 14-28
en.wikipedia.org